Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về main máy tính. Đây được xem như là “sự sống” của toàn bộ hệ thống máy tính, nếu không có mainboard thì máy tính sẽ không thể hoạt động được. Vậy nên là bạn cần phải tìm hiểu kỹ về mainboard sau đó cân nhắc chọn mua main phù hợp với nhu cầu của mình.
Tìm hiểu main máy tính là gì?
Main máy tính là viết tắt của mainboard hay còn gọi là bo mạch chủ. Cấu tạo bo mạch chủ là một bảng mạch chính thường được đặt tại trung tâm của thân máy tính nhằm kết nối tất cả các thiết bị, linh kiện như CPU, RAM… và các thiết bị ngoại vi (chuột, bàn phím…) lại với nhau thành một thể thống nhất.
Bo mạch chủ còn được ví như là đầu não của máy tính bởi vì không chỉ kết nối các linh kiện lại với nhau mà còn giúp điều khiển các luồng dữ liệu giữa các thiết bị trong máy tính cũng như cung cấp nguồn điện cho các linh kiện được gắn trên nó hoạt động.
Thành phần cấu tạo mainboard máy tính
Chipset
Bao gồm Chipset Bắc và chipset Nam, có vai trò đảm bảo sự kết nối giữa các thiết bị trên mainboard như CPU, RAM và các thiết bị ngoại vi. Ngoài ra, chipset còn giúp truyền dữ liệu từ ổ đĩa cứng đi đến bộ nhớ rồi đến CPU, cũng như có chức năng điều khiển RAID,… Ngày nay các chipset hiện đại đều được tích hợp sẵn card đồ họa, card âm thanh (thường được gọi là card onboard)… giúp bạn chạy được kha khá chương trình mà không cần phải mua thêm các card rời.
Cùng với đó là còn tích hợp các tính năng khác nhau như: đồ họa, âm thanh, cổng USB cũng góp phần giúp tăng sự đa dạng và hữu ích của chipset khi sử dụng. Chính vì vậy mà đây là một trong những phần chính không thể thiếu đối với bất kỳ ai khi mua main server.
Socket
Hay còn gọi là đế cắm CPU là nơi cắm các bộ vi xử lý của Intel, AMD… Bạn cần lưu ý vì tuỳ vào loại CPU sẽ có các đế cắm khác nhau vì vậy bạn cần chọn loại bo mạch chủ sao cho phù hợp. Một số loại đế cắm CPU hiện nay bao gồm.
- Socket 7: Đây là một socket 321 chân hỗ trợ các bộ vi xử lý cũ hơn như Intel Pentium 1/2/MMX, AMD k5/K6 và Cyrix M2.
- Socket 370: Là loại khe cắm 370 chân hỗ trợ bộ vi xử lý Celeron và Pentium-3.
- Socket 775: Đây là loại khe cắm 775 chân hỗ trợ bộ vi xử lý Intel lõi kép, C2D, P-4 và Xeon .
- Socket 1156: Loại khe cắm này chỉ có mặt trên các loại main máy tính mới nhất, đây là khe cắm 1156 chân hỗ trợ bộ vi xử lý Intel i3, i5 và i7 mới nhất.
- Socket 1366: Khe cắm có 1366 chân và hỗ trợ bộ vi xử lý i7 9900K mới nhất.
BIOS (Basic Input Output System)
Hay còn gọi là Hệ thống đầu ra đầu vào cơ bản. Nó là một thành phần của main máy tính dưới dạng một chip tích hợp. Con chip này chứa tất cả thông tin và cài đặt của main, bạn có thể sửa đổi thông tin này bằng cách vào chế độ BIOS từ máy tính của mình.
Khe cắm RAM:
Là nơi để lắp đặt các thanh RAM vào máy tính, những khe cắm này quyết định khả năng nâng cấp cấu hình về lâu dài để tăng cường hiệu suất máy tính của bạn. Khe gắn RAM bao gồm các loại sau đây.
- Khe cắm SIMM: Dạng đầy đủ của khe SIMM được gọi là Single inline memory module (module bộ nhớ nội tuyến duy nhất). Các khe cắm này chỉ có mặt trên các loại main máy tính cũ hơn và hỗ trợ bus 32 bit.
- Các khe cắm DIMM: Dạng đầy đủ của DIMM là Double inline memory module (module bộ nhớ nội tuyến kép). Đây là những khe RAM mới nhất chạy trên nền bus 64 bit nhanh hơn. Khe DIMM được sử dụng trên loại main máy tính xách tay được gọi là SO-DIMM.
Khe cắm ICA
Được sử dụng để gắn thêm vào bo mạch mở rộng: Bo mạch âm thanh hoặc là hình ảnh
Khe cắm PCI Express
Đây là dạng khe cắm chuẩn hỗ trợ băng thông cấp 30 lần so với PCI đề ra, hoàn toàn có thể thay thế hoàn toàn các khe cắm PCI lẫn AGP.
Pin CMOS
Pin hoặc cell trên các loại main máy tính chịu trách nhiệm lưu trữ thông tin trong BIOS và có tên đầy đủ là Complementary Metal Oxide Semi-Conductor. Thông thường, pin CMOS có tên mã là CR-2032.
Kết nối nguồn (Power Connectors)
Để nhận nguồn điện từ SMPS (Switching Mode Power Supply-bộ nguồn chuyển mạch), có các đầu nối gắn trên main. Các loại chuẩn kết nối nguồn bao gồm
- Chuẩn kết nối AT: Nó bao gồm 2 đầu nối 6 chân và chỉ có trên các loại main máy tính cũ.
- Chuẩn kết nối ATX: Đây là loại đầy nối mới nhất với 20 chân hoặc 24 chân. Loại đầu nối này có mặt trên tất các loại main máy tính mới nhất.
Các loại mainboard máy tính
Trải qua nhiều thời kỳ phát triển công nghệ thì đến nay mainboard được chia ra thành nhiều loại khác nhau. Trong đó gồm những loại như: , ATX, ATX hiện đại, E-ATX, Micro-ATX, Mini-ITX,
Mainboard AT (Advanced Technology)
Đây là một trong những bo mạch chủ đầu tiên lâu đời nhất, được sử dụng vào những năm 80 có kích thước khoảng 350,52 x 304,8mm. Loại mainboard AT sử dụng kiểu giắc cắm 6 đầu để làm đầu nối nguồn kết nối cho các bộ phận trong máy tính. Tuy nhiên, thiết kế như vậy khiến người dùng khó phân biệt được đâu là ổ cắm nối vào nguồn và đâu là ổ cắm nối vào mainboard, nếu bị cắm nhầm thì sẽ dẫn đến hư hỏng nặng.
Mainboard chuẩn ATX (Advanced Technology eXtended)
Mainboard ATX là một trong những bo mạch chủ được sử dụng phổ biến hiện nay, được Intel sản xuất vào giữa những năm 90 và được xem là một bản nâng cấp của AT.
Khác với thế hệ AT đời cũ, mainboard ATX được trang bị khả năng thay thế các bộ phận bên trong. Ngoài ra, kích thước của ATX nhỏ hơn rất nhiều so với AT khoảng khoảng 304,8 x 243,84mm, do đó chúng có thể được cài vào các khoang ổ đĩa trên máy tính.
Mainboard ATX hiện đại
Mainboard ATX hiện đại có nhiều ưu điểm hơn so với bản tiền nhiệm
Một số tính năng của main chuẩn ATX hiện đại như sau:
- Nhiều pha nguồn hơn cho nguồn điện sạch hơn và ổn định hơn.
- Nhiều khoảng trống hơn xung quanh ổ cắm CPU để chứa những bộ tản nhiệt kích thước lớn ở phía sau.
- Khoảng cách giữa các khe cắm mở rộng rộng hơn để làm mát card đồ họa tốt hơn.
Tất cả các yếu tố trên tạo nên kết quả ép xung vượt trội. Và đừng quên các thùng máy ATX mid-tower và Full-tower thường rất rộng đảm bảo đủ chỗ để bố trí rất nhiều quạt, lắp đặt tản nhiệt nước, tản nhiệt cao (CPU và RAM) và tất cả những thứ hay ho khác.
Mainboard EATX (Extended ATX)
Đây là phiên bản mở rộng của ATX, có tới 7 khe PCIe và có kích thước lớn hơn nhiều so với bản chuẩn ATX. EATX thường được dùng cho máy chủ hoặc các máy tính chơi game. Main này có thể được mở rộng để có bộ nhớ lớn hơn và có thể chứa một CPU mạnh mẽ với nhiều lõi hơn.
Mainboard micro ATX
Chuẩn MicroATX ra đời năm 1997, nhỏ gọn hơn ATX nhưng vẫn tương đối đầy đủ tính năng cho người dùng cơ bản, có kích thước 9.6 × 9.6 inch (24,4 × 24,4 cm) , có tối đa 4 khe PCI Express.
Mainboard ITX mini
Main máy tính chuẩn mini ITX có kích thước chỉ 170,18 x 170,18mm, nhỏ hơn bất kỳ loại main máy tính thông thường nào khác, được VIA Technologies thiết kế và cho ra mắt vào năm 2001, và được sử dụng chủ yếu trong các hệ thống máy tính mini. Và đương nhiên là nó chỉ có 2 khe RAM và một khe cắm card đồ họa duy nhất.
Một số tính năng của main mini ITX như sau:
- Cho khả năng làm mát rất tốt vì có kiến trúc tiêu thụ điện năng rất thấp.
- Có thể được sử dụng trong mọi trường hợp được thiết kế cho chuẩn ATX, micro-ATX và các biến thể ATX khác nếu muốn.
Các yếu tố cần quan tâm khi chọn mua mainboard
Để chọn mua mainboard máy tính, bạn cần quan tâm đến các yếu tố sau
Socket
Trước hết là bạn cần phải xác định nhu cầu của mình muốn mua CPU của Intel hay AMD để lựa chọn mua mainboard có socket phù hợp. Ở thời điểm hiện tại thì các CPU phổ biến của Intel đang sử dụng socket LGA 1151-v2 và LGA 2066. Đối với AMD thì 2 socket phổ biến sẽ là PGA AM4 và LGA TR4.
Bạn không được chọn sai socket với CPU sẽ khiến cho mainboard không nhận diện được CPU, thậm chí là gây ra các hư hại đáng tiếc về phần cứng. Vậy nên là bạn cần tham khảo kĩ thông tin từ các nhà sản xuất CPU là Intel, AMD và các nhà sản xuất mainboard như ASUS, ASRock, GIGABYTE, EVGA, MSI, hoặc có thể là từ các kĩ thuật viên để có được thông tin chính xác nhất nhé.
Chi phí
Giá của các bo mạch chủ thường rơi vào khoảng từ 1,2 triệu đến 11 triệu đồng tùy vào chất lượng. Nếu bạn không có nhiều tiền và chỉ có các nhu cầu giải trí cơ bản, không chơi game cấu hình cao thì các loại main có giá dưới 2 triệu là khá phù hợp.
Nếu bạn có từ 2 triệu đến dưới 4,5 triệu đồng thì có thể trải nghiệm những bo mạch chủ khá tốt được trang bị đèn RGB, VRM, hệ thống tản nhiệt… Và với mức giá từ khoảng 4,5 triệu trở lên thì sẽ dành cho những ai có nhu cầu chơi game hạng nặng hay thường xuyên sử dụng các phần mềm render, edit video, thiết kế đồ họa…
Kích thước bo mạch chủ
Việc chọn kích thước để mua mainboard nào sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khả năng hỗ trợ của case máy tính và số lượng thiết bị mà bạn cần sử dụng. Đa số người dùng sẽ lựa chọn 2 loại kích thước micro-ATX và ATX do khả năng hỗ trợ gắn thêm linh kiện rất tốt đồng thời vẫn giữ được kích thước phù hợp và tương thích với hầu hết các case máy tính hiện nay.
Còn riêng mini-ITX và E-ATX chỉ phù hợp với một số người dùng nhất định. Mini-ITX thường sẽ chỉ phù hợp với các bộ máy nhỏ gọn, đánh đổi lại khả năng mở rộng rất hạn chế, trong khi E-ATX lại hướng tới những người sử dụng cao cấp và đa phần người sử dụng bình thường gần như không thể sử dụng hết khả năng mở rộng của những chiếc mainboard này.
Ép xung
Khi mua mainboard chỉ để ép xung thì bạn phải cần nghiên cứu thật là kỹ lưỡng bởi vì có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng hỗ trợ ép xung của 1 chiếc mainboard. Bạn sẽ phải chú ý đến bộ cấp nguồn, tản nhiệt, BIOS và rất nhiều thứ nhỏ nhặt khác đòi hỏi bạn phải là 1 người am hiểu về kĩ thuật cũng như tham khảo thông tin từ rất nhiều nguồn review.
Nếu muốn ép xung cho chip Intel, bạn sẽ cần phải lựa chọn mainboard sử dụng chipset Z370 và CPU có ký tự cuối của tên model là “K” (như Core i7-8700K ), hoặc nâng cấp nền tảng X299 cao cấp và chip Skylake X. Còn đối với AMD thì sẽ đơn giản hơn rất nhiều, tất cả các dòng chip Ryzen hiện tại đều hỗ trợ ép xung, kể cả những chipset thấp nhất (A320 và A300) cũng hỗ trợ tính năng này.
Số khe RAM
Các main máy tính tiêu chuẩn hiện nay đều được trang bị bốn khe RAM, đối với những mẫu Mini-ITX nhỏ gọn thường chỉ có hai, riêng dòng HEDT cao cấp cung cấp tới tám khe RAM.
Đối với nhu cầu làm đồ họa và chơi game, bạn phải cần đến bộ nhớ RAM 16GB hoặc 32GB để đảm bảo các tác vụ xử lý, đa nhiệm mượt mà. Nếu nhu cầu của bạn chỉ làm việc văn phòng và giải trí thông thường thì chỉ cần bộ nhớ RAM 4GB hoặc 8GB là đã có thể thoải mái sử dụng.
Lựa chọn cổng kết nối
Đầu tiên là bạn cần kiểm tra cổng I/O trên bo mạch chủ để đảm bảo nó có hỗ trợ các tùy chọn kết nối bên ngoài mà bạn đang sử dụng hay không. Điều này cho phép bạn có thể thêm nhiều cổng kết nối thông qua bảng điều khiển phía trước trên case máy tính hoặc qua các khe cắm mở rộng ở mặt sau.
Dưới đây là danh sách các cổng kết nối phổ biến:
- USB 3 / USB 3.1 Gen1: Đây là chuẩn kết nối tốc độ cao, có thể làm việc với hầu hết các thiết bị ngoại vi.
- USB 2: Tốc độ chậm hơn so với USB 3/3.1, nhưng vẫn đáp ứng khả năng kết nối tốt với bàn phím, chuột và nhiều thiết bị khác.
- USB 3.1 Gen2: Không có nhiều thiết bị ngoại vi hỗ trợ cổng này, nhưng nó cung cấp băng thông lên đến 10 Gbps, gấp đôi so với USB 3.1 Gen 1 / USB 3.0.
- USB Type-C: Loại cổng này có thể tương thích với USB 3.1 Gen1 hoặc USB 3.1 Gen2 và được thiết kế trên các smartphone, tablet đời mới.
- HDMI / DisplayPort Video Out: Cổng này cho phép bạn xuất hình ảnh, video chất lượng cao ra màn hình lớn đi kèm với âm thanh.
- Cổng âm thanh: Cổng này rất quan trọng nếu bạn cần kết nối với loa hoặc tai nghe.
- Cổng PS / 2: Hỗ trợ kết nối với bàn phím và chuột thế hệ cũ.
- Thunderbolt 3: Cổng này rất hiếm khi tìm thấy trên bo mạch chủ, tuy nhiên một số mainboard hỗ trợ nó thông qua các thẻ mở rộng chuyên dụng. Cung cấp kết nối nhanh nhất có thể, tối đa 40 Gbps.
Âm thanh
Nếu bạn chỉ có nhu cầu nghe nhạc, chơi game, giải trí thông thường thì hầu hết các bộ xử lý âm thanh trên các mainboard hiện nay như ALC1220, S1220 cho đến ALC887, ALC892 đều đủ sức để đem lại cho bạn trải nghiệm âm thanh khá tốt.
Chất lượng âm thanh trên mainboard chủ yếu được xử lý bởi bộ giải mã âm thanh. Vì vậy, nếu bạn muốn đảm bảo chất lượng âm thanh, bạn có thể tra cứu các codec hỗ trợ trên mainboard trước khi mua và xem nó là thuộc phân khúc tầm trung hoặc cao cấp.
Tạm kết
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn cũng thấy được là việc chọn mua main máy tính chưa bao giờ là dễ dàng cả. Vậy nên là bạn cần phải dựa vào mức độ ưu tiên của mình cho nhu cầu sử dụng nào nhiều hơn và từ đấy đưa ra quyết định cho chính mình. Hi vọng bài viết này sẽ giúp bạn lựa chọn mua mainboard đúng như ý muốn.
Xem thêm: Thủ thuật Windows, Thủ thuật laptop
Theo: CellphoneS
The post Main máy tính là gì? Có bao nhiêu loại mainboard máy tính? appeared first on Blog Tùng Xêko.